فهرست مطالب
نشریه جغرافیایی سرزمین
پیاپی 45 (بهار 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/02/01
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-14
یکی از پیامدهای تغییر اقلیم وقوع رخدادهای حدی نظیر خشکسالی می باشد که شناسایی، پایش، ارزیابی و نیز اطلاع رسانی به موقع در زمینه وقوع این خشکسالی ها حایز اهمیت بسیار زیادی می باشد. به دلیل اهمیت استراتژیک استان لرستان از نظر تولید محصولات کشاورزی و باغداری مطالعه و شناخت پدیده خشکسالی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق به ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی استان لرستان طی دو دهه آینده با استفاده از شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) پرداخته شده است.در ابتدا داده های روزانه خروجی 4 مدل گردش عمومی جو HADCM - INCM - IPCM - NCCCSM تحت سناریوهای (B1, A2, A1B) توسط مدل آماری LARS-WG نسخه 5، ریز مقیاس شده و توانایی مدل WG LARS- در شبیه سازی اقلیم گذشته (2012-1991) 9 ایستگاه سینوپتیک استان مورد تایید قرار گرفته سپس پارامترهای اقلیمی دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش و ساعات آفتابی دوره 2030-2011 برای ایستگاه های مورد مطالعه با استفاده از مدل های مذکور شبیه سازی شده است. پیش بینی نهایی با توجه به وزن هر سناریو و هر مدل در پیش بینی عناصراقلیمی برای همه ایستگاه های همدیدی مورد مطالعه در این پژوهش صورت گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که به طور متوسط در همه ایستگاه ها در دهه اول و دوم دوره پیش بینی افزایش بارش خواهیم داشت. در مرحله بعدی با استفاده از داده های بارش وضعیت خشکسالی استان با استفاده از شاخص خشکسالی SPI در مقیاس سالانه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد طی دو دهه آینده خشکسالی در اغلب ایستگاه ها کاهش می یابد و در حالت کلی تقریبا در همه ایستگاه های سینوپتیک استان لرستان طی سالهای آتی تا 2030 وضعیت ترسالی افزایش می یابد.
کلیدواژگان: خشکسالی، تغییر اقلیم، مدل اقلیمی، ریزمقیاس نمایی، شاخص SPI، استان لرستان -
صفحات 15-28انسان ها از گذشته های بسیار دور به این واقعیت مهم دست یافتند که برای گذران زندگی و گام نهادن به سوی ترقی به ایستی به عناصر تجارت، زراعت و صنعت توجه داشت. در قرون بعد ÷این باور ضرورت یافت که از میان سه عنصر یاد شده، کشاورزی و تولید مواد غذایی در اولویت قرار دارد. در این میان گیاه پنبه به عنوان یک محصول اساسی و استراتژیک از دیر باز مورد توجه بشر بوده است. این تحقیق به امکان سنجی کشت این محصول در جویم لارستان پرداخته است. و پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، آب و خاک را مورد بررسی و پردازش قرار داده است. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی «GIS» نقشه های مورد نیاز تهیه و نسبت به تجزیه و تحلیل آنها اقدام لازم به عمل آمده است. به طور خلاصه نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از میان عناصر اقلیمی، تاریخ کاشت و کیفیت آب می تواند بیشترین نقش را در امکان کشت پنبه در شهرستان دارا باشد. نتایج نشان میدهد شروع کشت پنبه در جویم 15 اردیبهشت و شروع زمان برداشت از 11 آبان میباشد. تلفیق و هم پوشانی نقشه های حاصل از عوامل اقلیمی و غیر اقلیمی نشان می دهد دشت جویم جزء مناطق مناسب کشت پنبه است. شرایط مورد نیاز برای کشت پنبه در این منطقه در حد مطلوب وجود دارد و یا اینکه به شرایط مطلوب بسیار نزدیک است. بنابراین با رعایت شروع زمان کشت و آگاهی یافتن کشاورزان از این مسیله، میتوان بهره برداری پنبه را در منطقه افزایش داد.کلیدواژگان: امکان سنجی، اقلیم، پنبه، سیستم جغرافیایی GIS
-
صفحات 29-50
منطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخصوص گردشگری روستایی دراین منطقه ضروری است تا جایی که می توان گفت این صنعت می تواند، علاوه بر تبدیل نمودن منطقه به قطب گردشگری، یکی از محورهای توسعه همه جانبه به شمار آید. اما لازمه توسعه این است که در برنامه ریزی های گردشگری ساخت اقامتگاه ها قویا مورد توجه قرار گیرد. هتلها نخستین تشکیلاتی است که باید در محلی با چشم انداز جذاب بنا گردد. الویت به بنای هتل علاوه بر مکان یابی برای احداث ساختمان آن توجیه مالی و اقتصادی آن است. بدین منظور سازمان بین المللی توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) با طراحی و توسعه اولین نسخه نرم افزار کامفار یک الگوی استاندارد بین المللی ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها را ایجاد نموده که از آن برای ارزیابی طرح ها و پروژه های تولیدی و خدماتی و انتخاب گزینه بهینه جهت سرمایه گذاری استفاده می نمایند. این نرم افزار داده های خام مالی و اقتصادی را دریافت و آنها را تجزیه وتحلیل نموده و میزان اقتصادی بودن و امکان اجرای پروژه ها را محاسبه می نماید. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی جاذبه های گردشگری منطقه مورد مطالعه شناسایی گردیده، سپس با توجه به آمار گردشگران ورودی به منطقه، برآورد صحیحی از آمار گردشگران ورودی به هتل حاصل شد. پس از آن داده های اولیه مورد نیاز نرم افزار کامفار نظیر حجم سرمایه گذاری، محل تامین سرمایه، مالیات، درآمدها و هزینه های طرح و سایر اطلاعات مورد نیاز به منظور احداث یک هتل سه ستاره در منطقه تهیه و در دو نرم افزار کامفار و اکسل مستقرگردید. پس از محاسبه، شاخص های مالی و اقتصادی طرح به منظور توجیه پذیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
کلیدواژگان: جاذبه های گردشگری، گردشگری روستایی، توسعه، توسعه روستایی، شاخص های اقتصادی -
صفحات 51-66
از زمانی که بحران سوریه درژانویه سال 2011 آغاز شده است، گمانه زنی های فراوانی درارتباط با تحولات و بحران سوریه از سوی کارشناسان وسیاستمداران ارایه شده است. درحالیکه که عناصرخارجی (آمریکا، رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی) برشدت ناآرامی ها در این کشور می افزایند، جمهوری اسلامی ایران از یک سو با نگاهی محتاطانه به این تحولات نگریسته و از سوی دیگر با درخواست های اصلاحات مردمی و در چهارچوب حاکمیت ملی تاجایی که منجربه تضعیف قدرت و امنیت ملی سوریه در مبارزه با رژیم صهیونیستی نشود حمایت می کند. مهمترین و شاید تنها هم پیمان منطقه ای سوریه درخاورمیانه ایران است و برای آنکه بتواند خط مقدم مقاومت در مقابل اسراییل راحفظ کرده و جنبش های مقاومت را تقویت و حمایت نماید به همراهی حکومت سوریه نیاز دارد به همین دلیل سرنگون شدن حکومت بشاراسد برخلاف مصالح ایدیولوژیکی حکومت ایران است. درواقع سقوط دولت سوریه نوک پیکان مقاومت ایران را به عقب خواهد کشید و موقعیت منطقه ای ایران را تضعیف خواهد کرد. به همین دلیل راهبرد جمهوری اسلامی ایران درقبال مطالبات معارضان سوریه، تاکید بر بازگشت آرامش به این کشور، پشتیبانی قوی تر ازدولت جدید بشاراسد و عدم مداخله خارجی است. زیرا ضرورت های سیاسی ایران درسوریه مبتنی برحفظ منافع استراتژیک و تحت تاثیر اهمیت نقش این کشور در معادلات سیاسی امنیتی منطقه بویژه درحوزه روابط با حزب اله، حماس و همچنین روند صلح اعراب بارژیم صهیونیستی است.
کلیدواژگان: استراتژی، ژئوپلیتیک، آینده نگری، سوریه، سیاست خارجی -
صفحات 67-82نقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده است. تحلیل تغییرات با استفاده از این منابع به شدت به تصویر برداری مکرر بستگی دارد. دراین تحقیق به بررسی روند تغییرات فضای سبزوژیومورفولوژیک شیراز در طی دوره آماری 38 ساله (1393-1355) مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای انجام این پژوهش ازشاخص پوشش گیاهی (NDVI) بر روی تصاویر ماهواره لندست (8، 1) و سنجنده (ETM+, MSS) درنرم افزار ENVI4.8 مورد پردازش قرارگرفت. و نقشه های تغییرات فضای سبزوچشم اندازژیومورفولوژیکی شهر شیرازدردوره مذکوردرمحیط GIS تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهدکه فضای سبزشهری شیرازدر طی دوره مورد مطالعه بیش از 17/61 درصدکاهش داشته است. وسرانه فضای سبز آن حدود 11/57 متر مربع در سال 1355 به 10 متر مربع در سال 1393 تغییر یافته است.کلیدواژگان: سنجش ازدور وGIS، شاخصNDVI، تغییرات فضای سبز، شهرشیراز، چشم انداز ژئومورفولوژیک
-
صفحات 83-96
شهرهای جدید که در راستای توسعه و عدالت فضایی کشور و اسکان سرریزپذیری های شهرهای بزرگ ایجاد شده اند به علت عدم مطالعات همه جانبه در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، جمعیتی، فرهنگی و غیره مشکلات عدیده ای را به وجود آورده اند. شهر جدید اندیشه نیز به عنوان یکی از شهرهای جدید احداث شده برای پذیرش جمعیتی کلانشهرهای تهران و کرج، به دلیل عدم مطالعات کافی در زمینه مکان یابی چه در زمان حال و چه در زمان آینده مشکلات عدیده ای را به خصو ص از لحاظ زیست محیطی به وجود خواهد آورد و تقریبا تنها مزایای این شهر مکان یابی صحیح پدافندی آنست، بنابراین ارزیابی شهرهای جدید چه قبل از ساخت و چه در حال ساخت و در حالت بهره برداری یک ضرورت محسوب می شود و با استفاده از تکنیک های ارزیابی در مراحل ساخت، بهره برداری و با برنامه ریزی صحیح و اصولی می توان از مشکلات و آثار مخرب شهرهای جدید کاست و از جنبه های مثبت استفاده نمود. نتایج حاصل از ارزیابی به توصیه هایی در زمینه مکان، تغییر در عملکردها، تغییر در طراحی و برنامه ریزی پروژه، محدود کردن گسترش های غیر ضروری خواهد رسید. این تحقیق از نوع بنیادی- کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد مکان شهر جدید اندیشه بااستفاده از شاخص های موثر درمکانیابی شهرهای جدید مورد ارزیابی قرار گرفت .و نتایج حاکی از آن است که مکانیابی صحیح و اصولی شهر جدید اندیشه فدای بعضی از عوامل از قبیل ارزان بودن زمین، دولتی بودن زمین، دسترسی به بعضی از تسهیلات از قبیل (راه ها، برق، گاز، آب و...) شده است و مشخص شد یکی از مزایای مکان یابی اندیشه به علت واقع شدن در مرکز و عمق استراتژیک کشور و همچنین دسترسی و راه های متعدد ورود و خروج شهر به آن است که همخوانی آنرا با اصول دفاع شهری و پدافند غیر عامل شهری نمایان می سازد و همچنین تاسیسات حیاتی اطراف ان نیز باید پدافندی بشوند.
کلیدواژگان: برنامه ریزی، ارزیابی، مکانیابی، پدافند غیر عامل، شهر جدید اندیشه -
صفحات 97-110
رودخانه ها و جلگه های حاصلخیز آنها از دیرباز کانون شکل گیری و رشد تمدن های بشری بوده و هستند. جلگه خوزستان جلگه ای کم ارتفاع با شیب ملایم است که رودخانه ی کارون در آن جریان دارد. این رودخانه در طول دوران زمین شناسی به ویژه درعهد چهارم «کواترنر» از تحرک و پویایی خاصی برخوردار بوده است، به طوری که مرتب از مسیر اولیه خود منحرف شده و به مسیر یا مسیرهای دیگری تغییر جهت داده و علاوه بر جابجایی کانون های مدنی، موجب تغییرات الگوی آبراهه ای نیز شده است. در این پژوهش با ترکیبی از روش های کتابخانه ای میدانی و مطالعات تاریخی و بر مبنای روش سیستمی و با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست (2000)، داده های رقومی 25000:1، نقشه های توپوگرافی و با استفاده از تکنیک های GIS و نرم افزارهای آماری و همچنین سامانه سیستم موقعیت باب جهانی GPS اقدام به شناسایی مسیرهای اولیه و قدیمی رودخانه کارون گردید، و با عنایت به این مساله که در تغییر مسیر رودخانه ها در کواترنر 4 عامل اصلی تغییرات سطح اساس، عوامل تکتونیک، تغییرات اقلیمی (کاتاستروف) و عوامل انسانی نقش عمده ای داشته اند مسیر رودخانه کارون را ردیابی نموده که منجر به شناسایی 4 مسیر عمده قدیمی به همراه تعداد زیادی مسیرهای فرعی گردید.
کلیدواژگان: دشت سیلابی، کواترنری، مآندر، کارون
-
Pages 1-14
One of the consequences of climate change, is drought. Identification, monitoring, and evaluation of the occurrence of droughts is very important.Studying the drought phenomenon in the Lorestan province of Iran is important, both in terms of agricultural production and horticulture . In this study, the effects of droughts due to climate change were studied. We analyzed the standardized precipitation index (SPI) to accomplish this. We analyzed the circulation model (HADCM - INCM-IPCM-NCCCSM). We examined scenarios (B1, A2, A1B) with a statistical model. The statistical model we used was LARS-WG version 5, the fine-scale LARS-WG. Nine synoptic stations have been approved to evaluate the climate parameters. The climate parameters evaluated were: Minimum temperature, Maximum temperature, Rainfall and sunshine hours. This study covered the period 2011-2030 using this model. The final forecast according to the weight of each scenario and Hormel, The Synoptic prediction Nasraqlymy for all sites in this study has been done. The results show that the average of all the stations in the first and second volume will increase rainfall forecast .Next, we analyze the rainfall data, to evaluate the status of drought in the province. We reviewed the SPI drought index on the scale annually. The results show that over the next two decades, drought at most stations is reduced. We also found that wet conditions increased in the overall state of synoptic stations in through most of the coming years to 2030.
Keywords: Drought, Climate Change, climate models, Downscaling, index SPI, Lorestan province -
Feasibility Study of Cotton Cultivation in Joyom, Larestan Using Geographic Information System (GIS)Pages 15-28People from the pasts very far reached to the fact that they have to make a living and moving toward progress must attention to the elements of trade, agriculture and industry. In the centuries that followed this necessary to believe that among the three elements mentioned, food production and agricultural have priority. The cotton plant as a basic and strategy product has long been attractive. This study investigated the feasibility study of cultivation in Joyom, Larestan, and the parameters of precipitation, temperature, relative humidity, water and soil is studied and analyzed. Then Using geographic information system (GIS) maps needed prepared and them has been analyzed. The results of this research suggest that the climate elements, planting dates and water quality can have the most important role in the cultivation of cotton in the Joyom city. The results show that the cultivation of cotton in Joyom is may 5 the start time and the crop November 11. The maps combination and overlapping due to the climatic and non-climatic factors show that the plain Joyom is area suitable for cotton cultivation. Requirements for cotton cultivation in this area is desirable or very close to favorable conditions. So with respect to the start time of planting and farmers' awareness of this issue, can increase the utilization of cotton in the region.Keywords: Feasibility study, climate, Cotton, Geographic Information System (GIS)
-
Pages 29-50
Rijab area from Dallahoo district, in terms of geographical location, the unique climatic conditions, location in a great direction and cultural buildings and monumentshas favorable conditions, especially in the West of Country for tourism; Therefore, more and more attention to tourism, especially rural tourism in this region is essential, we can say this industry, in addition changing the region to the tourism excellence, is one of the axes of the comprehensive development. But the requisite of development is strongly considering the residence construction in planning of tourism. Hotels are the first local conformation that should be built in a place with attractive prospects. Priority to the hotel building, in addition to positioning for building is its financial and economic justification. For this reason,United Nations Industrial Development International Organization (UNIDO) with designing and developing of the first version of Komfar software established an international standard pattern of economicaland financial evaluation of designs from which is used to assess production and services plans and projects, and selecting optimal option for investment. This software receives financial and economic data,analyze them and calculate their economic levels and the possibility of the project conducting. In this paper for making application of this universal model, first by using the library and field study methods,the tourist attraction of the region were identified, then according to the statistics of tourists’ inflow to the region, the correct estimation of the Hotel was obtained. Then, necessary data for comfar software such as investment size, location, funding, taxes, design revenues and costs and other information needed to construct a four-star hotel in the area prepared and installed in two comfar and Excel software.After calculation, the financial and economic indexes of the design have been analyzed and evaluated for justification.
-
Pages 67-82Green spaces represent an indispensible role and specific significance in today’s urban life. The importance of green spaces is to such an extent that experts regard such spaces as the “lungs” of cities. Nowadays, remote assessment applications, such as satellite imagery, have become especially important. Of course, analyzing the changes via such applications demands frequently updated images. In the present study, GIS/RS technology was used to investigate geomorphological patterns of change in urban spaces in Shiraz city, Iran, within a 38-year statistical period (1976-2014). To conduct the research, a normalized difference vegetation index (NDVI) of Landsat satellite images (1, 8) and ETM+ and MSS sensors were processed in ENVI4.8. The maps of green space changes and the geomorphological perspective within the said period were prepared in GIS. Results revealed that the green space in Shiraz, within the period under study, was reduced more than 61.17%. The average of green space in the city was 57.11 m2 in 1976 which was reduced to 10 m2 in 2014.Keywords: Remote Sensing, GIS, NDVI Index, green space, Shiraz city, Geomorphological Landscape
-
Pages 83-96
To achieve the best possible distribution of the population by the best distribution of economic activities and social - in the area of land known as the Town and Country Planning. Thus, in the case of infrastructure development principles based on location and land-use planning, especially defensive positioning is done correctly, it can naturally play an important role in its passive defense. The efficient use of land and natural potentials can be a great influence in reducing the risks associated with various threatshave. Preparation of defense is a complex process in which a wide range of factors and criteria should be scrutinized. One of the most important areas that need special consideration in land use planning is to look at the development of border areas are both defenses preparation should be in .they laid the letter, analytic method developed in this research is to answer the question of how best to develop the land into islands, three islands Dramaysh mean?
Keywords: Analizc, crltera place, New towns, andishe, special passive With, planing -
Pages 97-110
Their fertile rivers and plains have been the point of convergence of formation and growth of human civilizations since a long time ago. Khuzestan plain in Iran is a low height plain with mild gradient that river Karon Stream in it. These rivers along the geological times, especially in forth times- quaternary-era-had have a special flow and motional stream so that constantly have changed their primary-courses to other directions and in additional they caused to change both social-civilization and water ways' patterns. In this research by means of a combination of library-field techniques and historical studding, and based on systematic method plus, satellite pictures, numerical data, topography maps, and using GIS techniques and statistical software, and also global positioning system (GPS) we made and effort to recognize the primary and primitive courses of major rivers of Karon plain and we reached the following results. Taking this point to consideration that in changing of directions of rivers in quaternary, there are four major factors playing role as follow. Changes in base level, tectonic, climate changes (catastrophe) and human parameters. Has track the trace of Karon river. That caused to recognize 4 major primitive courses plus a lot of derivative courses.
Keywords: Flood plain, Quaternary, Meander, Karon